فرآيند استخراج عصاره پروپوليس و توليد نانوكمپلكس¬هاي حاوي آن با وجود فوايد و مزاياي پرپوليس از جمله ويژگي¬هاي آنتي¬اكسيداني و آنتي ميكروبيال، افزودن مستقيم پروپوليس به عنوان يك جزء افزودني در فرمولاسيون¬هاي غذايي و نوشيدني مختلف، به دليل نامحلول بودن در آب؛ و عطر و طعم تلخ و قوي، وجود تركيبات رنگي موجود در آن، ناپايداري شديد در شرايط محيطي با دماي بالا، حضور اكسيژن و ديگر شرايط فرآوري مواد غذايي و دارويي، چالش برانگيز است؛ از اين رو طراحي سيستم¬هاي رسانش هدفمند با رهايش كنترل شده در كنار حفظ اين تركيبات سودمند از طريق ريزپوشاني در ماتريكس¬هاي مختلف، يكي از راهكارهاي مناسب جهت به حداقل رساندن اين معايب و حفظ و بهبود ويژگي¬هاي مطلوب آنها مي¬باشد. در اين پژوهش با استخراج عصاره پروپوليس توسط تركيب هيدروالكلي، اين عصاره خشك شده و سپس توسط نانوكمپلكس¬هاي پروتئيني-كربوهيدراتي انكپسوله و بهينه¬سازي شد. در فاز بعدي، ويژگي¬هاي فيزيكي (اندازه ذرات، شاخص پراكندگي ذرات، پتانسيل زتا؛ ويژگي¬هاي كريستالي نانوكمپلكس¬ها)، شيميايي (ساختار شيميايي) و موفولوژي اين نانوكمپلكس¬ها مورد بررسي قرار گرفت.

با توجه به ويژگي هاي آنتي بيوتيك و آنتي اكسيداني بره موم، افزودن اين تركيب فراسودمند به دليل پاره اي از مشكلات فيزيكي و شيميايي (نامحلول بودن؛ عطر و طعم تلخ و ناپايداري حرارتي پايين) كاربرد محدودي دارد؛ از اين رو انكپسوله كردن اين تركيب راهكار مناسبي جهت بهبود معايب مذكور در كنار حفظ ويژگي هاي مطلوب آن است. در اين پژوهش با استخراج عصاره بره موم توسط تركيب اتانول-آب (به نسبت 70:30)، اين عصاره خشك شده و سپس با طراحي توليد و بهينه سازي نانوذرات، اين عصاره انكپسوله شده و سپس در فازهاي بعدي، ويژگي هاي ديناميكي نور ذرات (اندازه ذرات، شاخص پراكندگي ذرات، پتانسيل زتا)، ويژگي هاي ساختاري، و حرارتي (گرماسنجي روبشي تفاضلي، آناليز حرارتي گراويمتري و آناليز حرارتي تفاضلي) اين نانوذرات مورد بررسي قرار گرفت.

گياهان دارويي منبع غني از آنتي اكسيدان¬هاي طبيعي هستند و در طب سنتي براي كنترل و درمان بسياري از بيماري¬ها مورد استفاده قرار مي¬گيرند. اثر كاهنده تعداد زيادي از اين گياهان بر گلوكز خون در افراد مبتلا به ديابت نوع 2 و فشار خون بالا در مدل-هاي حيواني و مطالعات باليني تاييد شده است. ميان¬وعده فراسودمند مختص به بيماران با ديابت نوع 2 و فشار خون بالا (عصاره¬هاي گياهاني مانند برگ زيتون، مريم گلي، گزنه، دارچين و بهار نارنج) حاوي تركيبات بيواكتيو، پروتئيني، آنتي¬اكسيداني و طبيعي بوده و به عنوان يك ميان وعده غذايي با جنبه دارويي كاربرد دارد. در تهيه اين ميان¬وعده، ابتدا مواد گياهي مورد در آزمايش پس از برداشت در سايه خشك و توسط آسياب به شكل پودر آسياب شدند. سپس مقدار مشخصي از هر تركيب به طور جداگانه با مقادير مشخصي سيستم چند حلالي آتانول- آب (نسبت 70 به 30) به روش ماسراسيون ، و به مدت 30 دقيقه در دماي 40 درجه سانتي¬گراد در حمام بن ماري حرارت داده و عصاره¬هاي تهيه شده را با كاغذ صافي واتمن صاف و در سايه خشك شدند. نمونه¬ها پس از تراشيدن عصاره¬هاي خشك شده و تركيب با اب به نسبت 1 به 10 و با استفاده از مالتودكسترين تجاري توسط سيستم تركيبي هموژنيزاسيون- اسپري دراير در دماي 150 درجه سانتيگراد در دستگاه مذكور انكپسوله شده و خشك شدند. آزمون¬هاي تعيين راندمان و مقدار كل فنل، و آزمون¬هاي دستگاهي ديتاميكي نور ذرات از جمله اندازه ذرات و پتانسيل زتا (Zeta-sizer)، تشخيص كريستالينيتي يا آمورف (XRD)، ويژگي¬هاي حرارتي (DTA/TGA)، بررسي ساختار شيميايي (FT-IR) و ويژگي¬هاي مورفولوژي (FE-SEM) نانوذرات حاصل مورد بررسي قرار گرفت. در مرحله بعد، تركيب دم كرده و صاف شده برگ استويا (به عنوان شيرين كننده) پس از مخلوط شدن با پودر پكتين، به مخلوط ذوب شده ژلاتين و پكتين افزوده و تا مرحله يكنواختي كامل همزده شد. سپس پودرهاي نانوذرات به مخلوط حاصل، به آرامي و در طي چند مرحله افزوده و عمليات همزدن تا مرحله يكنواختي انجام شد؛ سپس قالب ريزي در قالب¬هاي آماده شده پاستيل، و آبگيري در دماي 4 درجه سانتيگراد يخچال به مدت 5 ساعت انجام گرفت. پس از عمل بسته شدن و قالب¬گيري پاستيل¬ها¬، نمونه¬ها از يخچال خارج و جهت خشك كردن از دو روش غلتاندن در آرد سبوس¬دار يا خشك كردن در دماي 50 درجه سانتيگراد ماكروفر استفاده شد. در نها Production of useful snacks (Between meal) for patients with high blood pressure and type 2 diabetes